Epidural steroid enjeksiyonları (ESİ), sinir kökü sıkışmasının neden olduğu inflamasyon ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olmak için yapılan minimal invaziv bir işlemdir. Sinir kompresyonlarına fıtıklaşmış diskler, kemiksi çıkıntılar veya spinal stenoz neden olur. Buda radikülopati olarak adlandırılan sinir hattı boyunca ağrı, uyuşma veya kuvvetsizlik şeklindeki belirtilerin ortaya çıkmasına neden olur. Tedavi edilmezse bu semptomlar günler hatta yıllar sürebilir.
Epidural steroid enjeksiyonunun amacı, sinir kökü boyunca inflamasyonu azaltmaya yardımcı olarak semptomları tedavi etmektir. Epidural bölgeye uygulanan ilaç , triamsinolon, deksametazon gibi bir kortikosteroid ve lidokain gibi bir lokal anestezik madde içerir. İlaç epidural boşluk adı verilen omurga kemiği ve spinal sinirin koruyucu tabakası arasındaki yağ dolu bölgeye enjekte edilir. Bu enjeksiyonlar ağrıyı azaltmak için yapılmaktadır. Böylelikle normal aktivite ve fizik tedavi programı devam ettirilebilir.
Epidural Steroid enjeksiyonları yapılan bölgeye veya uygulanma şekline göre değişik şekilde sınıflandırılırlar. Epidural Steroidleri enjeksiyonun yapıldıkları bölgeye göre;
- Boyun bölgesine yapılırsa servikal epidural enjeksiyonlar
- Sırt bölgesine yapılırsa torasik epidural steroid enjeksiyonlar
- Bel bölgesine yapılırsa lomber epidural steroid enjeksiyonlar
- Kuyruk sokumu bölgesine yapılırsa kaudal epidural steroid enjeksiyon şeklinde sınıflandırabiliriz
Enjeksiyonlar ayrıca epidural bölgeye ulaşma şekline görede sınıflandırılabilir;
- İnterlaminar epidural steroid enjeksiyonunda epidural bölgeye laminalar arasından geçerek ulaşılıp enjeksiyon uygulanır. En yaygın kullanılanın enjeksiyon şeklidir.
- Transforaminal epidural steroid enjeksiyonunda iğne sinirin omurgadan çıktığı transforaminal denilen bölgedeki epidural bölgeye ulaşılarak uygulanır.
Neden yapılır ?
Bu steroid enjeksiyonları boyun, kol, sırt, bel ağrısı veya siyatik olan hastalarda kullanılır. Bu tedavinin ciddi inflamatuar durumları olanlar için yararlı olduğu kanıtlanmıştır. Aşağıdaki koşullara sahip hastalar epidural steroid enjeksiyonları için adaylardır:
- Spinal stenoz (Kanal Darlığı): Spinal kanal ve sinir kök kanalının daralması
- Spondilolistezis (Bel Kayması): Omurlar arasında kayma oluşursa , sinir köklerini sıkıştırarak ağrıya neden olur.
- Fıtıklaşmış Disk: Diskin içindeki malzeme kıkırdağın zayıf bir bölgesinden çıkıntı yapabilir veya yırtılabilir ve spinal sinir ile temas edebilir.
- Dejeneratif disk: Disk alanının çökmesine veya kemiksi çıkıntıların büyümesine neden olan bir vertebral diskin parçalanması veya yaşlanması.
- Siyatik: Ağrının kalçalara ve bacaklara girmesine neden olan sinirlerin sıkışmasıdır.
Prosedürü gerçekleştirecek olan doktor, enjeksiyonlar için en iyi yaklaşımı planlamak için tıbbi geçmişinizi ve önceki görüntüleme çalışmalarınızı gözden geçirir. Kan inceltici ilaçlar alan hastalar (Coumadin, Plavix, vb.) işlemden birkaç gün önce almayı bırakmanız gerekir. Kan testleri yapılarak pıhtılaşma veya enfeksiyon kontrolleri yapılır. Ayrıca işleme 4-5 saatlik açlıkla gelmeniz istenebilir.
Prosedür 15-45 dakika süren günübirlik bir işlemdir. Prosedür genellikle X-ışını olan floroskopi kullanılarak ayakta tedavi merkezinde yapılır. Hasta bir floroskopi masasında yattıktan sonra lokal anestezi, tedavi alanını uyuşturmak için kullanılır, bu nedenle prosedür boyunca rahatsızlık minimaldir. Hasta, doktora geri bildirim sağlamak için minimal sedasyon uygulanarak enjeksiyon sırasında uyanık ve farkında kalır. İşlem sonrasında 2-3 saat takip edilerek taburcu edilir.
Birçok hasta ESI’den fayda sağlar. Bazen tam etkiyi elde etmek için genellikle 1-4 hafta aralıklarla bir ila iki enjeksiyon daha yapılabilir. Ağrı kesici etkinlik süresi kişiye göre değişerek aylar veya yıllar sürebilir. Enjeksiyonlar, omurga kaslarını güçlendirmek ve gelecekteki ağrı ataklarını önlemek için bir fizik tedavi ve/veya ev egzersiz programı ile birlikte planlanır.
Epidural Steroid enjeksiyonları ile ilgili riskler
ESİ prosedürleri uzun yıllardır uygulanmakta ve güvenli ve etkili bir tedavi olarak kabul edilmektedir. Nadir olmasına rağmen, bazı hastalar ilaçtan yan etkiler yaşarlar. Hastalar, düşük dereceli bir ateşin eşlik edebileceği yüz ve göğüsün kızarması olan bir “steroid flush” yaşayabilir. Ayrıca geçici süreyle uyku sorunları , hiperglisemi, hipertansiyon ,vücutta ödem (geçici su tutma) ve anksiyete yaşayabilir.
Ciddi komplikasyonlar çok nadirdir, ancak, kanama , enfeksiyon, sinir hasarı veya kontrast madde alerjisi gibi durumları içerebilir. Bu prosedür floroskopik rehberlik ile gerçekleştirildiğinde, risk en aza indirilir. Genel olarak, bu tip prosedür ve enjeksiyon çoğu hasta tarafından çok iyi tolere edilir.