Stellat ganglion bloğu (servikotorasik ganglion), üst vücut sempatik sinir sistemine (SNS) ait bir sinir demetine yapılan ilaç enjeksiyonudur. Stellat ganglion nefes borusunun her iki tarafında C7 (7. servikal omur) seviyesinde bulunur. Stellat ganglionu, vücut sıcaklığını, nöropatik ağrıyı ve diğer alanları modüle eden merkezi sinir sistemi (CNS) çekirdeklerine bağlanan nöronlara sahiptir.
Stellat ganglion bloğu öncelikle üst ekstremite ağrısı, dolaşım problemleri ve sempatik sinir sistemi tarafından sürdürülen duyusal değişiklikler içeren durumların teşhis ve tedavisine yardımcı olmak için kullanılır.
Stellat Ganglion Bloğu Nerelerde Kullanılır
1-Kompleks Bölgesel Ağrı Sendromları (CRPS) Tip 1 ve 2 – Refleks Sempatik Distrofi (RSD) olarak da bilinen Kompleks Bölgesel Ağrı Sendromu (CRPS), genellikle kollarda, ellerde, bacaklarda veya ayaklarda ortaya çıkan kronik, yoğun ağrıyı içeren bir durumdur. Allodini, hiperaljezi ve merkezi duyarlılıklara ek olarak, CRPS hastalarında etkilenen ekstemitelerin cilt dokusunda, renginde ve sıcaklığında değişiklikler ve hareket aralığının azalması ile karşılaşılabilir.
2-Omuz-el sendromu – Stellat ganglion bloğu, omuz ve kolun inatçı ağrı, sınırlı eklem hareketi, üst ekstremitelerin şişmesi, kas fibrozisi ve atrofisi ve eklem kireçlenmesini içeren bu kronik durumunu tedavi etmek için kullanılabilir.
3-Post Herpetik Nevralji (PHN) – PHN, Zonanın (herpes zoster) ağrılı bir komplikasyonudur. Zona, sinir dokusunda bulunan atıl durumdaki suçiçeği virüsünün (varicella zoster) yeniden aktivasyonuyla oluşur. PHN hastalarında stellat ganglion bloklarının ağrı ve ödemin azaltılmasının yanı sıra üst ekstremitelerin hareketliliğinde iyileşme sağlamıştır.
4-Fantom ağrısı (Hayalet uzuv)– Fantom uzuv ağrısı, ekstremitenin kesildiği bölgede hissedilen ağrıdır. Stellat ganglionunun bloğunun, güdük bölgesinde ve hayalet üst ekstremitede ağrı ve sıcaklık hissinin önemli ölçüde hafifletilmesini sağladığı gösterilmiştir
5-İnatçı anjina – Anjina; kalp kasına kan akışının azalmasının neden olduğu bir tür göğüs ağrısıdır. Ne yazık ki, optimal ilaç tedavisi ve revaskülarizasyona refrakter olan anjin giderek yaygınlaşan bir klinik sorun haline geliyor. İntraktable anjin, anjin ağrısı kronik, şiddetli, kontrol etmesi zor olduğunda ortaya çıkar ve istirahatte veya günlük yaşam basit aktiviteleri sırasında ortaya çıkabilir. Anjinden kaynaklanan üst vücut ağrısının tedavisinde stellat ganglion bloğu uygulanabilir.
6-Arteriyel yetmezlik – Bu durum arterlerden kan akışının yetersizliğidir. Arteriyel yetersizliğin en sık nedenlerinden biri aterosklerotik hastalıktır. Stellat ganglion bloğu arteriyel yetmezlikten kaynaklanan üst vücut ağrısını tedavi etmeye yardımcı olabilir.
7-Raynaud fenomeni – Soğuk ve strese yanıt olarak bazı vücut parçalarının uçlarının (örneğin el parmakları, ayak parmakları, burun ucu, kulaklar) serin ve uyuşuk hissedilmesine neden olan bir rahatsızlıktır. Raynaud hastalığı sırasında, cildin etkilenen bölgeleri genellikle beyaza, sonra maviye döner. Cilt soğuk, uyuşuk olur ve duyusal algı körelir. Bu reaksiyonlar, ilgili bölgelere kan akışını azaltan kan damarlarının ani bir daralması olan vazospazm nedeniyle ortaya çıkar. Stellat ganglion blokajı vasküler spazm ve ağrının azalmasına yardımcı olur.
8-Skleroderma – Skleroderma, cilt ve organlarda skar dokusu oluşumunu içeren bağ dokusunun otoimmün bir hastalığıdır. Skleroderma, vücut dokularında aşırı fibrozise neden olur. Stellat ganglion blokları skleroderma hastalarına fayda sağlamıştır.
9-Hiperhidroz – Stellat ganglion blokları, yüzün ve üst ekstremitelerin hiperhidrozunu (aşırı terleme) kontrol etmenize yardımcı olur.
10-Sıcak basmaları – Çalışmalar, stellat ganglion bloklarının menopoz ve diğer nedenlerin neden olduğu sıcak basmalarının yanı sıra ilgili uyku işlev bozukluğunu kontrol etmenize yardımcı olabileceğini göstermiştir.
Stellate Ganglion Blok Prosedürü
Stellat ganglion blok, çok çeşitli koşulları etkili bir şekilde tedavi edebilecek hızlı, minimal invaziv bir prosedürdür. Normalde sadece 15 dakika süren işlemde , hasta konforu sağlamak için hastaya intravenöz (IV) sedasyon verilir. Vücut fonksiyonlarını izlemek için monitorize edilir (nabız, kan basıncı, sıcaklık). Hasta ilkönce yaslanma (supine) pozisyonuna alınacak ve kafa hafifçe yana döndürülecektir Boyunda işlem bölgesi sterilitesi sağlandıktan ve örtüldükten sonra, enjekte edilen bölgeyi görselleştirmeye yardımcı olmak için floroskopi kullanılır. Floroskopi, bir x-ışını kaynağı ve floresan ekran kullanılarak hastanın iç yapılarının gerçek zamanlı, canlı görüntülerini sağlayan bir x-ışını görüntüleme tekniğidir.
Stellat ganglıon yeri floroskopi ile doğrulandıktan sonra , hedef sempatik sinir ganglionu içeren bölgeye lokal anestezik (lidokain, bupivakain) ve kortikosteroid karışımından oluşan ilaç enjekte edilir
Sonrasında operatör sinir bloğunun hastanın ağrısı üzerindeki etkilerini değerlendirecektir. Sinir bloğu hastanın ağrısını hafifletirse sonrası için nörolitik ajanların veya radyofrekans ablasyon işlemlerini içeren bir tedavi planı oluşturacaktır.
Sempatik sinir blokajının en önemli faydası, kronik SNS ile ilgili ağrısı olan birçok hastaya sağlanan semptomların hızlı bir şekilde hafifletilmesidir. Diğer önemli yararları arasında dolaşımın iyileştirilmesi ve SNS ile ilgili durumları olan hastalarda sıcaklık dalgalanmalarının modülasyonu yer almaktadır. Sinir bloklarına yanıt veren hastaların çoğu normal günlük aktivitelerine devam etme ve daha yüksek yaşam kalitesi bildirme yeteneğini geri kazanır.
Stellat ganglion blokajı düşük riskli bir prosedür olarak gösterilmiştir. Bunun nedeni, stellat ganglion blokajı minimal invaziv bir tedavi olmasıdır. Daha az invaziv tedaviler, daha yüksek enfeksiyon riski ve diğer ciddi komplikasyonlar taşıyan açık cerrahi gibi daha agresif, daha riskli tedavilere göre daha düşük komplikasyon oranları taşır.
Her tıbbi işlemde olduğu stellat ganglion bloğu da risklerle ilişkilidir. Ancak bu tedavinin minimal invaziv yapısı işlemi güvenli ve makul bir yaklaşım haline getirmektedir. Stellat ganglion sinir bloğunun bildirilen komplikasyonları arasında enfeksiyon, kanama, pnömotoraks , sinir hasarı ve kullanılan ilaçlarla ilgili farmakolojik komplikasyonları içerir. Bazı hastalar enjeksiyon bölgesinde kısa süreli ağrı yaşayabilirler. Ek olarak, sempatik sinirlerin blokajı zaman zaman göz kapağının sarkması ve burun tıkanıklığı içeren Horner Sendromu adı verilen geçici bir dizi semptoma neden olabilir; ancak, bu etkiler genellikle saatler içinde çözülür.